Sangueiroun(-en-cilindre)
Arum cylindraceum
Araceae
Àutri noum : Figueiroun, Rasin-de-serp, Caulet-de-serp, Erbo-dragouno, Erbo-di-porc.
Noms en français : Arum des Alpes, Gouet des Alpes.
Descripcioun :Aquest sanguieroun, rare au nostre, trachis dins li blachiero e li faio. Se destrìo de Arum italicum bèn mai coumun, que soun espadice èi prim e vióulet (jaune encò de A. italicum) e de Arum maculatum que li fueio soun pas jamai tacado e gaire sagitado, e emé uno espato mai estrecho e mens duberto. Apoundèn que la cambo de flour èi eici tant longo que li pecou di fueio.
Usanço :Dèu agué, cresèn, li mémi prouprieta que lou sanguieroun coumun.
Port : Erbo
Taio : 15 à 30 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Arum
Famiho : Araceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1400 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Blachiero
- Faio
- Baus
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Éuropenco
Ref. sc. : Arum cylindraceum Gasp., 1814
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )